Kazakistan’ın başkenti Astana’da düzenlenen 24. ŞİÖ Zirvesi’nde bir konuşma yapan Rusya lideri Vladimir Putin, “Dünyada hızlı ve geri dönüşü olmayan değişimlerin yaşandığı mevcut koşullarda, ŞİÖ’nün uluslararası ilişkilerdeki aktif girişimci tutumuna kesinlikle ihtiyaç var. Çok kutuplu dünya gerçek oldu” vurgusu yaptı.
ŞİÖ ve BRICS’in ortaya çıkan yeni dünya düzeninin temel direkleri olduğuna inandıklarını kaydeden Putin, bu iki uluslararası yapının küresel kalkınma süreçlerinin ve gerçek çok kutupluluğun onaylanmasının lokomotifi olduğunu söyledi.
Kiev ve Batı’ya ateşkes ve müzakere mesajı
Ukrayna’da çözüm arayışlarına değinen Devlet Başkanı, Rusya’nın, Ukrayna’da ABD ve tebaalarının önderlik ettiği samimiyetten uzak politikanın yol açtığı kriz için her zaman barışçıl, siyasi ve diplomatik bir çözümden yana olduğunu ve bu doğrultuda defaatle somut öneriler sunduğunu belirtti.
Putin, Rusya’nın sunduğu Ukrayna’yla ilgili planın, Kiev ve Batı’nın hazır olması halinde derhal ateşkesin sağlanmasına ve müzakerelerin başlamasına imkan tanıyacağını vurguladı.
Rus lider, “Haziran ortasında bizim tarafımızdan yeni bir çözüm seçeneği sunulduğunu anımsatmak isterim. Bu seçenek, Ukrayna’nın, en önemlisi de onun Batılı hamilerinin hazır olması halinde silahlı faaliyetlerin o anda, derhal sonlandırılmasına, insanların canlarının korunmasına ve müzakerelerin başlamasına imkan sunacak” ifadelerini kullandı.
ŞİÖ’deki ortaklarına Ukrayna krizinin çözümü için sundukları öneriler için teşekkür eden Putin, Rusya’nın bu düşünce ve inisiyatifleri muhakkak değerlendireceğini söyledi.
‘ŞİÖ’nün bölgesel terörle mücadele yapısında reform yapacağız’
ŞİÖ’ye üye devletlerin güvenliğinin örgütün çalışmalarında öncelikli görev olmaya devam ettiğini söyleyen Rusya Devlet Başkanı, bu görevi yerine getirmek için ŞİÖ’nün bölgesel terörle mücadele yapısında reform yapılacağının altını çizdi.
Rusya lideri, “ŞİÖ’nün faaliyetlerindeki öncelikli görevlerden biri, üye ülkelerin güvenliğinin dış sınırların çevresi boyunca sağlanması olmuştur ve olmaya devam etmektedir. ŞİÖ’nün bölgesel terörle mücadele yapısını her türlü güvenlik tehdidine yanıt verecek evrensel bir merkeze dönüştürmeye ve Duşanbe’de uyuşturucuyla mücadele merkezi kurmaya yönelik olarak bugün alınan kararların amacı tam olarak budur” ifadelerini kullandı.
Putin, ŞİÖ coğrafyasında ayrılıkçılık ve aşırıcılıkla mücadeleye, Astana’daki zirvede onaylanan bu alanla ilgili işbirliği programının da katkı sunacağını belirtti.
‘İşbirliğimiz eşitlik ilkeleri temelinde tutarlı bir şekilde gelişiyor’
Bu arada Putin, ŞİÖ kapsamındaki işbirliğinin eşitlik ilkeleri temelinde tutarlı bir şekilde geliştiğini belirtti.
Rus lider, “Rusya, ŞİÖ ortakları arasındaki etkileşime büyük önem veriyor. Bu etkileşimin eşitlik, karşılıklı çıkarları gözetme, kültürel ve medeni çeşitliliğe saygı gösterme ve güvenlik alanındaki acil sorunlara ortak çözüm arayışı temelinde giderek gelişmeye devam ettiğini belirtmekten memnuniyet duyuyoruz” dedi.
ŞİÖ ülkelerinin küresel ve bölgesel gündemdeki önemli hususlara yönelik koordineli yaklaşımlarının zirvede onaya sunulan Astana Bildirgesi’nde yer aldığını anlatan Putin, tüm ŞİÖ üyelerinin BM’nin merkezi rolüne, uluslararası hukuka ve egemen devletlerin karşılıklı yarar sağlayan ortaklık arzusuna dayalı, adil, çok kutuplu bir dünya düzeninin oluşumuna olan bağlılıklarını bu bildirgede vurguladığını kaydetti.
Rusya Devlet Başkanı, yalnızca siyaset ve güvenlikte değil, aynı zamanda ekonomi, enerji, tarım, yüksek teknoloji ve inovasyon alanlarında da etkileşimin daha fazla derinleştirilmesine yönelik uzun vadeli hedeflerin 2035 ŞİÖ Kalkınma Stratejisi’nin geliştirilmesine ilişkin karar taslağında yer aldığını da söyledi.
‘Ulusal para birimleriyle ticaretin payı yüzde 92’yi aştı’
Putin, Rusya ile ŞİÖ ülkeleri arasındaki ticarette ulusal para birimlerinin payının 2024’ün ilk 4 ayında yüzde 92’nin üzerine çıktığına dikkat çekti.
Rus lider, ŞİÖ dahilinde bağımsız bir ödeme platformu oluşturulması için Rusya’nın daha önce sunduğu teklifi de liderlere anımsatarak projeyle ilgili çalışmaları sürdürmeyi teklif etti.
ŞİÖ ülkeleri arasındaki sıkı ekonomik bağların tüm üyelere katkı sağladığını kaydeden Rusya Devlet Başkanı, “Veriler her şeyi açıkça gösteriyor. Mesela, geçen yıl üye ülkelerin ortalama GSYİH büyümesi yüzde 5’in üzerinde, sanayi üretimi yüzde 4.5 olarak gerçekleşirken enflasyon oranı sadece yüzde 2.4 oldu. Aynı zamanda Rusya’nın ŞİÖ ülkeleriyle ticaret hacmi yüzde 25 arttı” diye konuştu.
Gazze Şeridi’ndeki duruma da değinen Putin, “Tarih, ABD’nin Filistin düğümünü tek başına kesme girişimlerinin ve iki bağımsız, egemen devlet İsrail ve Filistin’in barışçıl şekilde varlığını sürdürmesini öngören BM kararlarının uygulanmamasının ters etki yarattığını gösterdi” dedi.
Putin, Afganistan-ŞİÖ Temas Grubu’nun yeniden çalıştırılması yönündeki fikrini desteklediklerini ve bunun, Afganistan’daki durumun çözümüne katkıda bulunacağını sözlerine ekledi.
